اضافه‌وزن ممکن است خطر ابتلا به تعدادی از مشکلات سلامتی، از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، فشارخون بالا، بیماری‌های کلیوی و موارد دیگر را افزایش دهد.
تا سال 2025، چاقی 18 درصد از مردان و 21 درصد از زنان را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار خواهد داد. در حال حاضر در برخی کشورها بیش از یک‌سوم جمعیت بزرگسال چاق‌اند و این امر منجر به نامساعد شدن وضع عمومی سلامت و افزایش هزینه‌های سالانهٔ پزشکی می‌شود.
چاقی چیست؟
سازمان جهانی بهداشت (WHO) اضافه‌وزن و چاقی را «تجمع غیرطبیعی یا بیش‌از حد چربی که ممکن است سلامت را مختل کند» تعریف کرده‌است.
تعاریف چاقی اغلب بر اساس شاخص تودهٔ بدنی یا BMI (تقسیم وزن (کیلوگرم) بر قد (متر) به توان ۲) است. از نظر سازمان جهانی بهداشت در بزرگسالان، BMI بین 18.5 تا 25 کیلوگرم بر مترمربع به‌عنوان وزن طبیعی، BMI بین 25 تا 29.9 کیلوگرم بر مترمربع به‌عنوان اضافه‌وزن و BMI بیش از 30 کیلوگرم بر مترمربع به‌عنوان چاقی در نظر گرفته می‌شود.
توجه به این نکته ضروری است که در کودکان و بزرگسالان ممکن است از نقطه برش‌های مختلفی استفاده شود.
ارتباط بین بیماری کلیوی و چاقی چیست؟
بیماری کلیوی بیشتر در افراد چاق و همچنین در افراد مبتلا به دیابت و فشارخون بالا ایجاد می‌شود. افزون‌براین چاقی به‌عنوان عاملی غیرمستقیم، احتمال ابتلا به عوامل خطر بیماری مزمن کلیه (CKD)، مانند دیابت نوع 2 و فشارخون بالا را افزایش می‌دهد. هنگامی‌که در افراد چاق با شاخص تودهٔ بدنی بالا، کلیه‌ها برای برآوردن نیازهای متابولیکی باید بیشتر کار کنند، یعنی بیش‌از حد طبیعی فیلتر کنند، چاقی به‌عنوان عاملی مستقیم در نظر گرفته می‌شود. این افزایش عملکرد طبیعی احتمال ابتلا به بیماری مزمن کلیه در درازمدت را نیز افزایش می‌دهد.
احتمال ابتلا به مرحلهٔ پایانی بیماری کلیوی در افرادی که اضافه‌وزن دارند یا چاق‌اند، نسبت به افرادی که وزن طبیعی دارند، 2 تا 7 برابر بیشتر است. چاقی ممکن است به‌طور غیرمستقیم با افزایش دیابت نوع 2، فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی و همچنین با افزایش بار کاری کلیه‌ها و سایر مکانیسم‌ها و آسیب مستقیم به کلیه، منجر به بیماری مزمن کلیه شود.
افرادی که اضافه‌وزن دارند همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به نارسایی حاد کلیه (AKI) نیز هستند، بیماری‌ای حاد که به‌طور ناگهانی رخ می‌دهد، اغلب مدت کوتاهی طول می‌کشد و ممکن است پس از درمانِ علت اصلی به‌طور کامل ناپدید شود، اما ممکن است پیامدها و مشکلاتی طولانی‌مدت ایجاد کند.
آیا می‌توان از چاقی پیشگیری و یا آن را درمان کرد؟
چاقی قابل پیشگیری و درمان است. معمولاً با تغییر شیوهٔ زندگی می‌توان مشکل را حل کرد، اما گاهی اوقات ممکن است بیمار برای کاهش وزن به کمک پزشکی نیاز داشته باشد.
اگر اضافه‌وزن دارید، کاهش 5 درصد از وزن بدنتان ممکن است خطر ابتلا به چندین بیماری را کاهش دهد. کاهش آهسته و مداوم وزن بین 0.5 تا 2 پوند یا یک کیلوگرم در هفته و حداکثر 3 پوند در هفته، مطمئن‌ترین راه برای کاهش وزن است.
در اینجا چند نمونه از راه‌های کاهش وزن به‌صورت سالم و بی‌خطر آورده شده‌است:
- حداقل 300 دقیقه در هفته فعالیت بدنی داشته باشید.
- حداقل دو بار در هفته تمرینات تقویت‌کنندهٔ عضلات (مانند تمرینات شنا یا درازنشست) را انجام دهید.
- تغذیهٔ سالم داشته باشید و به میزان غذایی که می‌خورید توجه کنید.
- در برخی موارد، جراحی چاقی (کاهش وزن) ممکن است گزینه‌ای مناسب باشد.
برای جلوگیری از اضافه‌وزن و چاقی این سه کار ساده را انجام دهید:
- مصرف چربی‌ها و قندها را محدود کنید.
- مصرف میوه و سبزیجات تازه را افزایش دهید.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید (60 دقیقه در روز برای کودکان و 150 دقیقه در طول هفته برای بزرگسالان).
منبع:
