فشارخون چیست؟
فشارخون به مقدار فشاری گفته میشود که توسط خونِ در جریان، به دیوارهٔ سرخرگها وارد میآید. سرخرگها خون را از قلب به دیگر قسمتهای بدن منتقل میکنند.
فشارخون معمولاً در طول روز بالا و پایین میرود، اما اگر برای مدتی طولانی بالا باشد، به قلب شما آسیب میرساند و مشکلات سلامتی ایجاد میکند. فشارخون بالا، فشارخون بالاتر از حد طبیعی است.
فشارخون کنترلنشده دومین علت اصلی نارسایی کلیه در ایالات متحده است. فشارخون بالا در مدتزمان نسبتاً کوتاهی به کارکرد کلیه آسیب میرساند. حتی انواع خفیف فشارخون بالا میتواند طی چند سال به کلیهها آسیب برساند.
حقایقی در مورد فشارخون
- هنگام اندازهگیری فشار خون دو عدد نشان داده میشود. عدد اول یا عدد بالا در اندازهگیری فشارخون را فشار سیستولیک مینامند. این عدد نیرو و فشاری را که خون هنگام پمپاژ قلب به دیوارهٔ عروق وارد میکند، نشان میدهد. عدد پایین یا عدد کمتر فشار دیاستولیک نامیده میشود. این عدد نیرو و فشار خون را هنگام استراحت قلب، مابین هر دو ضربان قلب، نشان میدهد. هر دو عدد مهماند و باید کنترل شوند.
- در سال 2017، دانشکدهٔ قلب آمریکا و انجمن قلب آمریکا دستورالعملهای جدیدی را برای مدیریت فشارخون منتشر کردند و فشارخون بالا را، 130/80 میلیمتر جیوه یا بالاتر از این عدد تعریف کردند. فشارخون مرحلهٔ 2 را 140/90 میلیمتر جیوه یا بالاتر تعریف کردند.
- تقریباً نیمی از بزرگسالان در ایالات متحده (108 میلیون نفر یا 45 درصد از جمعیت) فشارخون بالا دارند.
- از هر 4 نفر مبتلا به فشارخون بالا تنها 1 نفر بیماری خود را تحت کنترل دارد (24 درصد).
فشارخون بالا باعث آسیب کلیه میشود
فشارخون بالا عروق خونی کلیهها را منقبض و باریک میکند که این جریان خون را کاهش میدهد و مانع از کارکرد درست کلیهها میشود. هنگامی که این اتفاق میافتد، کلیهها نمیتوانند تمام مواد زائد و مایعات اضافی را از بدن دفع کنند. مایع اضافی در رگهای خونی فشارخون شما را حتی بیشتر افزایش میدهد و چرخهای خطرناک ایجاد میشود که آسیبهای بیشتری را به دنبال دارد و منجر به نارسایی کلیه میشود.
نفرونهای کلیه از طریق شبکهای متراکم از رگهای خونی و حجم زیادی از خون که در داخل آنها جریان مییابد، تأمین میشوند. با گذشت زمان، فشارخون کنترلنشده باعث باریکشدن، ضعیفشدن یا سفتشدن سرخرگهای اطراف کلیه میشود. این شریانهای آسیبدیده قادر نیستند خون کافی را به بافت کلیه برسانند.
- سرخرگهای کلیویِ آسیبدیده خون را بهخوبی فیلتر نمیکنند. کلیهها نفرونهای کوچک و انگشتمانندی دارند که خون شما را فیلتر میکنند. هر نفرون خون خود را از طریق مویرگهای ریزِ مومانند (کوچکترین عروق خونی) دریافت میکند. هنگامی که سرخرگها آسیب میبینند، نفرونها اکسیژن و مواد مغذی ضروری را دریافت نمیکنند و کلیهها توانایی خود را برای تصفیهٔ خون و تنظیم مایعات، هورمونها، اسیدها و نمکهای بدن از دست میدهند.
- کلیههای آسیبدیده نمیتوانند فشارخون را تنظیم کنند. کلیههای سالم هورمونی به نام آلدوسترون تولید میکنند که به بدن در تنظیم فشارخون کمک میکند. آسیب کلیه و فشارخون بالای کنترلنشده هریک در ایجاد چرخهای منفی نقش دارند. با انسداد سرخرگهای بیشتر و ناکارآمد بودن آنها، در نهایت کلیهها از کار میافتند.
فشارخون بالا و مراحل اولیهٔ بیماری مزمن کلیه معمولاً هیچ علامت جسمیای ایجاد نمیکنند و این دلیل مهمی برای غربالگری منظم فشارخون است. پیروی از رژیم غذایی سالم و مصرف دارو برای فشارخون بالا ممکن است از بدتر شدن بیماری مزمن کلیه و از بروز سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی جلوگیری کند.
منبع: